Filtry mineralne, filtry chemiczne, filtry fizyczne – jaki filtr wybrać, żeby bezpiecznie się opalać?

Stosowanie filtrów przeciwsłonecznych jest podstawą pielęgnacji i powinno być kontynuowane nawet zimą. Dzięki temu nie tylko spowolnisz procesy starzenia się skóry, ale też ochronisz ją przed czerniakiem i rakiem. Do wyboru masz filtry chemiczne i filtry fizyczne – czy wiesz, czym się różnią i które są rekomendowane przez dermatologów?

Po kosmetyki z filtrami UV powinnaś sięgać nie tylko podczas opalania, ale także na co dzień, w tym w zimny i chłodny jesienny dzień. Na czas długiej ekspozycji słonecznej wybieraj te z faktorem SPF 50, a na co dzień wystarczy mniejszy filtr. Co więcej, krem z filtrem nakładaj kilka razy dziennie – tylko w ten sposób zapewnisz skórze optymalną ochronę. Dlaczego jest to tak ważne? Dermatolodzy ostrzegają: stosowanie filtrów przeciwsłonecznych jest podstawą profilaktyki czerniaka i raka skóry, obok unikania solariów i ekspozycji na silne słońce – tak oceniła konsultantka krajowa w dziedzinie dermatologii i wenerologii prof. Joanna Narbutt, kierownik Kliniki Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w rozmowie z PAP.

Najnowsze badania, również te przeprowadzone w Polsce, wykazały, że przebywanie na silnym słońcu szybko powoduje zmiany w DNA, co zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów. Co więcej, odpowiednio dobrane preparaty z filtrami UV nie blokują syntezy witaminy D. Wprawdzie ze względu na położenie geograficzne w Polsce synteza witaminy działa mniej więcej tylko od kwietnia do połowy września i wystarczy wystawić na promieniowanie UVB do 20 proc. skóry na 15 minut, ale i tak – popularny mit, że filtry blokują ten proces został już dawno obalony.

Jaki filtr wybrać?

Na rynku dostępne są filtry chemiczne oraz filtry mineralne, zwane również fizycznymi. Czasem są one łączone, aby zwiększyć efektywność i zapewnić skórze pełną ochronę. Czym są? Filtry przeciwsłoneczne to związki chemiczne, które mają za zadanie chronić skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego.

Ważne: to, co widzisz na opakowaniu jako oznaczenie SPF, to faktor przeciwsłoneczny, a konkretniej wskaźnik, który służy do oznaczenia stopnia ochrony przed promieniowaniem UVB stosowany przy produkcji kosmetyków. Wartość faktora mieści się w zakresie od 2 do 50, co jest informacją, jak długo możesz przebywać na słońcu, aby uniknąć poparzenia skóry. Tak na przykład krem z filtrem SPF30 oznacza, że po aplikację na skórę, do oparzenia dojdzie po trzudziestokrotnie dłuższym czasie niż bez zastosowania kremu.

Wróćmy jednak do filtrów. Wybór jego rodzaju jest sprawą indywidualną. Osoby ze skórą problematyczną, trądzikową czy przetłuszczającą się powinny wybierać lekkie, nieobciążające filtry mineralne, które znajdziesz również w kosmetykach makijażowych: w pudrach czy podkładach. Takie produkty zawierają tlenek cynku, który nie tylko zapewnia ochronę, ale też pochłania nadmiar sebum. Osobom z cerą suchą polecane są natomiast filtry chemiczne, ponieważ uważa się, że mniej wysuszają niż filtry mineralne.

Dodajmy, że filtry różnią się również podczas aplikacji. Jedne mogą zostawiać białe smugi podczas wmasowywania w skórę, to dotyczy zwłaszcza mineralnych, a inne szybko tworzą niewidzialną ochronną powłokę na skórze. Różnią się też sposobem działania, ponieważ minerały działają jak mikrolusterka i odbijają promienie słoneczne, a chemiczne filtry wnikają w głąb naskórka i tam absorbują energię z promieniowania słonecznego, zamieniając je w ciepło.

Co zatem wybrać? Okazuje się, że to połączenie filtrów organicznych i mineralnych zapewnia najbardziej optymalną ochronę przeciwsłoneczną.

Jeżeli obawiasz się o środowisko, to niestety z punktu widzenia ekologii żaden filtr nie jest w 100 proc. bezpieczny dla życia morskiego, oceanów i raf. Niektóre marki produkują kremy i kosmetyki z filtrami bez oksybenzonu i oktinoksatu, przez co są bardziej przyjazne dla zwierząt wodnych i lądowych. Przydatne w tym miejscu są badania prowadzone przez Environmental Working Group, czyli amerykańską grupę aktywistów, która specjalizuje się w rzecznictwie w dziedzinie subsydiów rolnych, toksycznych chemikaliów, zanieczyszczeń wody pitnej i odpowiedzialności przedsiębiorstw (bada m.in. wpływ użytych substancji i procesu produkcyjnego na środowisko).

Filtry chemiczne do opalania

Jak możemy przeczytać na stronie https://www.iwostin.pl/codzienna-pielegnacja/artykuly/filtry-mineralne-a-filtry-organiczne, filtry chemiczne, czyli organiczne, pochłaniają promieniowanie UVA w szerokim zakresie, niektóre UVA i UVA II2, a także UVB, zachowując dobre właściwości kosmetyczne. Wiele z nich pod wpływem światła przenika przez skórę dalej, do krwioobiegu.

Do filtrów chemicznych zaliczamy między innymi: oktokrylen, benzophenone-3, benzophenone-4, silatrisol (ochrona przed UVA i UVB), avobenzone (UVA), tinosorb M (filtr nowej generacji, chroni przed UVB i UVA) oraz Butyl Methoxydibenzoylmethane i Ethylhexyl Methoxycinnamate.

W przypadku opalania preparat przeciwsłoneczny powinien być aplikowywany co 2-3 godziny. Filtry są niewidoczne na powierzchni skóry, mają nietłustą konsystencję. Niektóre z filtrów chemicznych są mniej fotostabilne od filtrów mineralnych i szybciej tracą swoje właściwości ochronne.

Filtr chemiczny przeciwsłoneczny

Zadaniem filtru przeciwsłonecznego jest ochrona skóry przed promieniowaniem i działaniem wolnych rodników. Mają wprawdzie nazwę „słoneczne” lub „przeciwsłoneczne”, co sugeruje, że powinnaś po nie sięgać, gdy jest świeci słońce, ale zalecane jest, aby stosować je nawet przez cały rok – w okresie jesienno-zimowym promieniowanie UV również dociera do warstw skóry i uszkadza jej strukturę.

Kto powinien sięgnąć po chemiczny filtr? Jak już zostało wspomniane, filtry chemiczne nie wykazują działania wysuszającego, dlatego będą odpowiednie dla osób ze skórą suchą. Polecane są również osobom z cerą skłonną do przebarwień, ponieważ filtr chemiczny naśladuje działanie melaniny, co ma znaczenie dla równego kolorytu skóry.

Zaletą stosowania filtrów chemicznych jest ich lekka konsystencja, przez co dobrze się wchłaniają, nie pozostawiając lepkiej i tłustej warstwy na powierzchni skóry. Są też całkowicie niewidoczne.

Niestety należy z nimi uważać, ponieważ u alergików i osób ze skórą wrażliwą mogą wywołać podrażnienia lub reakcje alergiczne – dla tych osób polecane są filtry mineralne, bez dodatku konserwantów, detergentów i substancji zapachowych.

Filtry fizyczne

Filtry mineralne do opalania odbijają promieniowanie UVA i UVB i są bezpieczne nawet dla wrażliwej skóry, ponieważ udowodniono, że nie powodują reakcji alergicznych i podrażnień skóry. Uważa się, że jest to obecnie najbezpieczniejszy rodzaj filtrów, ponieważ zatrzymują wszelkie związki i promieniowanie na powierzchni skóry. Są dość gęste i mogą bielić skórę.

Do grupy filtrów mineralnych zaliczają się dwa związki, a mianowicie dwutlenek tytanu (titanium dioxide) oraz tlenek cynku (zinc oxide), które są bardzo dobrze tolerowane przez skórę, będą więc doskonałym wyborem, jeżeli masz skórę wrażliwą bądź skłonną do podrażnień. Pamiętaj też, że filtry mineralne przeciwsłoneczne są fotostabilne, co oznacza, że nie tracą swoich właściwości pod wpływem promieniowania, procesów utleniania czy upływu czasu.

Zaletą filtrów mineralnych jest ich delikatność – polecane są w przypadku nadwrażliwości skóry czy tendencji do alergii skórnych, są to też preparaty dobrze tolerowane przez alergików.

Minusem filtrów z minerałami jest to, że samodzielnie nie wykazują bardzo wysokiej ochrony, dlatego często występują w kosmetykach przeciwsłonecznych w połączeniu z innymi składnikami, to jest filtrami chemicznymi czy krzemionką. Do tego wymagają częstszej aplikacji na skórę, szczególnie po intensywnym wysiłku fizycznym czy kąpieli.

Dlaczego konieczne jest stosowanie filtrów do opalania?

Jak już wspomnieliśmy, filtry do opalania to jeden z ważnych punktów profilaktyki przeciwrakowej i przeciw czerniakowi. Ponadto używanie kosmetyków z filtrami zapewnia skórze optymalną ochronę i hamuje proces fotostarzenia, a to oznacza, że pojawienie się zmarszczek będzie opóźnione, a skóra dłużej zachowa młodzieńczą witalność i blask.

Wprawdzie istnieje sporo mitów dotyczących profilaktyki przeciwsłonecznej, powstał nawet ruch antyfiltrowców, a wiele osób ma obawy, czy filtry są rzeczywiście bezpieczne dla skóry, jednak światowi naukowcy są pewni: wprawdzie skóra człowieka wchłania wiele związków z kosmetyków, w tym te, które jej nie służą, ale to wciąż mniejsze zagrożenie niż ryzyko raka skóry. Takiego zdania jest między innymi profesor pediatrii z Indiana University School of Medicine, Aaron E. Carroll, który wskazuje, że nowotwory skóry to obecnie najczęstszy onkologiczny problem w USA, ale dość skuteczną bronią są tutaj odpowiednie kremy z filtrem – i zawsze będą one rekomendowane.

Profesor doradza, że jeśli z jakichś względów chce się zrezygnować z opieki przeciwsłonecznej, to zamiast całkowitej rezygnacji lepiej wybrać po prostu te kosmetyki, które nie zawierają tlenku cynku i dwutlenku tytanu, bo to one powszechnie wzbudzają najwięcej wątpliwość, ale warto jeszcze raz podkreślić: nie ma obecnie dowodów na to, że filtry przeciwsłoneczne są szkodliwe dla zdrowia.

Z powodu odmiennych właściwości i uzupełniającego się działania, w tym pielęgnacyjnego, zaleca się, aby stosować zarówno filtry mineralne, jak i chemiczne w postaci kosmetyków złożonych. Pamiętaj, aby wybierać kosmetyki ochronne, które zawierają filtry zarówno przeciwko promieniowaniu UVB jak i UVA – tylko w ten sposób możesz być pewnym, że zapewniło się skórze optymalną ochronę i bez obaw można korzystać z ekspozycji słonecznej.

Źródła:

• http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,77972,dermatolodzy-stosowanie-kremow-z-filtrem-uv-podstawa-profilaktyki-czerniaka
• http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,77024,witamina-d-powstaje-nawet-przy-stosowaniu-kremu-z-filtrem-uv.html
• http://kobieta.gazeta.pl/follow/1,153347,6585209,_Prawie__wszystko_o_filtrach_przeciwslonecznych.html
• http://www.national-geographic.pl/nauka/czy-kremy-z-filtrem-naprawde-chronia-nas-przed-sloncem
• https://www.spidersweb.pl/2019/06/kremy-z-filtrem-uv-nie-sa-niebezpieczne.html
• https://www.helfy.pl/kosmetyki-naturalne/artykul/czy-filtr-taki-straszny-jak-go-maluja
• https://apteline.pl/artykuly/jak-dzialaja-filtry-uv-jak-wybrac-odpowiedni-krem-z-filtrem/a